Eenmanszaak naar vennootschap: wanneer en waarom overstappen?

Startende ondernemers kiezen vaak voor een eenmanszaak omdat de opstart eenvoudig is. Toch komt er een punt waarop overstappen naar een vennootschap interessanter wordt – zowel voor zelfstandigen in hoofdberoep als in bijberoep. In deze gids leggen we duidelijk uit wanneer en waarom je de switch zou maken. We zoomen in op de fiscale voordelen (lagere belastingdruk, optimalisatie via dividenden, voordelen alle aard, IPT of VAPZ, enz.), de juridische voordelen (zoals beperkte aansprakelijkheid) en waarom voor bijberoepers de drempel vaak lager ligt. Je ontdekt concreet hoe een vennootschap je kan helpen om minder belastingen te betalen en je persoonlijk vermogen te beschermen. Tot slot tonen we welke tarieven en diensten je mag verwachten bij het oprichten van een vennootschap, zodat je met kennis van zaken de volgende stap kunt zetten.

Fiscale voordelen van een vennootschap

Een belangrijk argument om over te stappen op een vennootschap zijn de fiscale voordelen. In een eenmanszaak betaal je belastingen via de personenbelasting, met snel oplopende progressieve belastingtarieven. Een vennootschap daarentegen valt onder de vennootschapsbelasting met meestal lagere tarieven en meer mogelijkheden tot fiscale optimalisatie.

Enkele belangrijke fiscale voordelen op een rijtje:

• Lager belastingtarief: Winsten in een vennootschap worden belast aan het tarief van de vennootschapsbelasting, vaak slechts 20% tot 25% voor kmo’s
  • Ter vergelijking: in een eenmanszaak betaal je al snel 45% tot 50% personenbelasting op je winst. Dat verschil in belastingdruk is enorm. Bovendien kan je in een vennootschap winst laten staan voor later, zodat je er nu maar 20-25% op betaalt in plaats van het hoge personenbelastingstarief van wel 50%.
• Dividenden uitkeren: Als vennootschap kan je jezelf dividenden uitkeren uit de winst. Dividenden worden afzonderlijk belast (meestal roerende voorheffing van 30%, mogelijk verlaagd via VVPRbis na een paar jaar). Dit kan voordeliger uitpakken dan alle winst als beroepsinkomen aan 50% te laten belasten. Je krijgt zo de kans om een deel van de opbrengst te belonen tegen een milder tarief of gespreid over de tijd uit te keren.
• Voordelen alle aard (VAA): Een vennootschap kan jou bepaalde voordelen bieden (zoals een bedrijfswagen, laptop, gsm-abonnement, tankkaart, etc.) die deels privé gebruikt mogen worden. Jij betaalt hierop dan enkel een forfaitaire bijtelling (VAA) in plaats van de volledige kost. De vennootschap draagt de kosten en kan die aftrekken. Zo geniet je van bijvoorbeeld een auto of telefoon op kosten van de zaak, terwijl de fiscale impact voor jou beperkt blijft tot het VAA-bedrag dat bij je loon wordt geteld. Dit is vaak voordeliger dan zulke zaken privé aan te schaffen.
• Individuele Pensioentoezegging (IPT): Werk je via een vennootschap, dan kan je een IPT afsluiten – een extra pensioenspaarpot exclusief voor vennootschapsvormen. De vennootschap betaalt de premies en die zijn fiscaal aftrekbaar binnen bepaalde grenzen. Dit is een mooi duwtje voor je pensioen én een belastingvriendelijke investering: je koppelt een sterke pensioenvoorziening aan onmiddellijke fiscale voordelen. Een IPT kan enkel via een vennootschap; eenmanszaken en bijberoepers zonder vennootschap komen hier niet voor in aanmerking. Dankzij de IPT (en bv. ook VAPZ) bouw je extra pensioen op en verlaag je de belastbare winst.
• Flexibele loonstrategie (loonsplitsing): In een vennootschap bepaal jij hoeveel loon je jezelf uitkeert als bedrijfsleider. Je kan ervoor kiezen om jezelf een redelijk loon uit te keren (dat normaal wordt belast in de personenbelasting), en de rest van de winst als dividend te laten uitkeren of in de vennootschap te laten. Door deze loonsplitsing (een deel loon, deel dividend) kun je de totale fiscale druk optimaliseren. Je betaalt jezelf bijvoorbeeld net genoeg loon uit om in een lagere schijf te blijven of sociale rechten op te bouwen, en vermijdt dat alle winst tegen 50% wordt belast. Dit geeft jou de flexibiliteit om op maat van je situatie te beslissen hoe je inkomsten worden belast, iets wat bij een eenmanszaak niet kan (daar is de volledige winst automatisch jouw belastbaar inkomen).
• Aftrek van kosten: Net als bij een eenmanszaak kan je in een vennootschap beroepskosten aftrekken, maar in een vennootschap zijn er soms ruimere mogelijkheden. Zo kan je een onkostenvergoeding toekennen aan jezelf, of bepaalde investeringen spreiden via afschrijvingen. Alle noodzakelijke kosten voor je activiteit verlagen de belastbare winst. Het principe van kostenaftrek is dus gelijkaardig, maar de impact is groter bij de hogere tarieven van de personenbelasting – nog een reden om hoge winsten liever in de vennootschap te laten vallen waar ze lager belast worden.

Kortom, een vennootschap biedt diverse fiscale instrumenten om de belastingdruk te verlagen. Zeker wanneer je winst maakt die je niet allemaal nodig hebt voor je eigen levensonderhoud, kan je via een vennootschap heel gericht optimaliseren en netto meer overhouden. In plaats van +- de helft van je winst af te staan aan de fiscus, kun je dat percentage aanzienlijk drukken door gebruik te maken van lagere vennootschapstarieven en slimme verloningsvormen.

Juridische voordelen: beperkte aansprakelijkheid en meer

Naast de fiscale redenen zijn er ook juridische voordelen aan een vennootschap. De belangrijkste is de beperkte aansprakelijkheid. Dit betekent dat je privévermogen beter beschermd is als er iets misloopt in je zaak:

• Beperkte aansprakelijkheid: In een eenmanszaak ben je persoonlijk verantwoordelijk voor alle schulden van de zaak. Gaat het bedrijf failliet, dan kunnen schuldeisers zich richten tot jouw privébezittingen (huis, wagen, spaargeld, …) om openstaande schulden te vereffenen. Bij een vennootschap ligt dat anders. Een vennootschap is een aparte rechtspersoon, met een eigen vermogen los van je privévermogen. Jij als oprichter-aandeelhouder riskeert in principe enkel het kapitaal dat je in de vennootschap hebt gestopt. Persoonlijke bezittingen zijn wettelijk beschermd: je huis, auto en andere privébezittingen kunnen niet worden aangeslagen bij een faillissement . Dit beperkt het financieel risico aanzienlijk. Zeker als je grote investeringen doet of in een sector zit met potentiële claims, kan een vennootschap je gemoedsrust geven dat je privé eigendommen veilig blijven.
• Duidelijke scheiding zakelijk/prive: Omdat je via de vennootschap met een aparte entiteit werkt, houd je zakelijk en privé financieel netjes gescheiden. Dit maakt je administratie overzichtelijker en professioneler. Je betaalt jezelf een loon uit de vennootschap voor je levensonderhoud; de rest laat je in de zaak voor investeringen of reserve. Deze scheiding kan ook helpen om discipline te houden in je bedrijfsfinanciën en vermijdt dat je onbewust geld van de zaak voor privédoeleinden gebruikt (of omgekeerd).
• Grotere geloofwaardigheid & groeimogelijkheden: Een vennootschap oprichten straalt een zeker professionaliteit uit. Zakenpartners, klanten of investeerders hechten soms meer vertrouwen aan een BV of VOF dan aan een eenmanszaak, omdat het aantoont dat je langetermijnplannen hebt en je risico’s afdekt. Bovendien maakt een vennootschap het eenvoudiger om te groeien: je kan makkelijker personeel aannemen (de vennootschap wordt werkgever), iemand als mede-vennoot laten instappen door aandelen te verkopen, of extern kapitaal aantrekken. Als je bedrijf echt begint te groeien, loop je in een eenmanszaak al snel tegen beperkingen aan op vlak van financiering en schaalbaarheid. In een vennootschap daarentegen leg je de basis voor een onderneming die los van jou als persoon kan bestaan en groeien.

Samengevat zorgt een vennootschap voor meer bescherming en flexibiliteit. Je beperkt je persoonlijke risico, wat als ondernemer een veilig gevoel geeft. En je creëert een structuur die professioneler oogt en meegroeit met je ambities – van het aannemen van je eerste werknemer tot het aantrekken van investeerders.

Wanneer is de overstap naar vennootschap zinvol?

De beslissing om van eenmanszaak naar vennootschap te gaan, hangt af van enkele belangrijke factoren. Hieronder bespreken we wanneer de overstap doorgaans loont:

• Hoge winst of stijgende inkomsten: Een eerste indicator is de hoogte van je winst. Zolang je winst beperkt blijft, is de personenbelasting misschien nog te dragen. Maar zodra je inkomsten sterk groeien en je merkt dat je heel veel belastingen betaalt als eenmanszaak, wordt het tijd om aan een vennootschap te denken Veel experts plaatsen het omslagpunt (voor fulltime zelfstandigen) rond een jaaromzet van ~€80.000 of een winst vanaf pakweg €50.000 – al is dat niet correct. Het hangt af van je kosten en persoonlijke situatie. Heb jij een mooie omzet en lage kosten (dus hoge nettowinst), dan ben je in een eenmanszaak erg zwaar belast en kan een vennootschap fiscaal voordeliger uitpakken. Kortom: zodra je winst hoger is dan wat je nodig hebt om van te leven, en je telkens veel moet afdragen aan de fiscus, is het overstappen naar een vennootschap het overwegen waard.
• Bijberoep met hoog extra inkomen: Voor zelfstandigen in bijberoep ligt de drempel om te switchen zelfs lager. Omdat je al een hoofdinkomen uit loon hebt, worden de extra inkomsten uit je bijberoep meteen in de hoogste belastingschijven gedrukt (Hoezo 50% belastingdruk op mijn inkomsten als zelfstandige? | Ondernemingoprichten.be). Je betaalt mogelijk 50% inkomstenbelasting op die extra winst, plus ~20% sociale bijdragen, waardoor de totale belastingdruk op je bijverdienste richting 60% gaat!
  • Een rekenvoorbeeld: iemand die €50.000 verdient in loondienst en €20.000 netto wint uit bijberoep, houdt van die €20.000 extra uiteindelijk maar zo’n €7.950 netto over – de rest gaat op aan belastingen en bijdragen (ruim 60% belastingdruk). In zo’n geval ben je meer aan het afdragen dan overhouden. Een vennootschap kan hier soelaas bieden: de winst van je bijactiviteit zou dan aan slechts 20-25% vennootschapsbelasting onderworpen worden, in plaats van aan 50% personenbelasting. Je kunt er bovendien voor kiezen om jezelf weinig of geen loon uit te keren uit de vennootschap zolang je een hoofdjob hebt, zodat de winst grotendeels laag belast in de vennootschap kan blijven staan. Zo bouw je een reserve op in je bedrijf die je later (bijvoorbeeld na stopzetting van je hoofdberoep of op pensioendatum) voordeliger kan uitkeren. Voor bijberoepers is het omslagpunt om een vennootschap te overwegen dus vaak veel sneller bereikt dan bij hoofdberoepers, juist omdat elke extra euro in eenmanszaak zo zwaar belast wordt.
• Verhoogd risico en aansprakelijkheid: Als je merkt dat je meer risico begint te nemen in je zaak – bv. grotere investeringen, hogere kredieten, duurdere voorraad, of gewoon een activiteit met kans op aanzienlijke schadeclaims – dan is het moment daar om een vennootschap te overwegen. Zoals eerder uitgelegd, beschermt de vennootschap je privévermogen. Zeker wanneer het voortbestaan van je gezin of huis in gevaar zou kunnen komen door een zakelijke tegenslag, weegt de veiligheid van beperkte aansprakelijkheid ruimschoots op tegen de iets hogere administratieve kost van een vennootschap. Het scheiden van je privé en zakelijk vermogen is dan geen luxe maar een noodzaak.
• Ambitie om te groeien of samen te werken: Heb je plannen om personeel aan te werven, samen te werken met een partner of misschien investeerders aan te trekken? Dan is een vennootschap vaak de aangewezen vorm. In een eenmanszaak kan je immers geen mede-eigenaar opnemen (tenzij je zou kiezen voor een vennootschapsvorm zoals VOF/CommV). Ook voor het aantrekken van kapitaal of het verdelen van aandelen aan een co-oprichter is een rechtspersoon noodzakelijk. Zodra je dus merkt dat je bedrijf groter wordt dan jij alleen, is het oprichten van een vennootschap de logische stap. Het maakt overdraagbaarheid en gezamenlijke eigendom mogelijk, wat cruciaal is bij groei.
• Professionele klanten of sectoren: In sommige sectoren of bij bepaalde klanten merk je dat een vennootschap hebben eerder de norm is. Bijvoorbeeld consultancyopdrachten voor grote bedrijven gebeuren vaak via een BVBA/BV. Ook als je wil deelnemen aan overheidsopdrachten of bepaalde professionele netwerken, kan het zijn dat een vennootschap serieuze voordelen biedt in imago. Hoewel dit op zich geen harde noodzaak is, kan een vennootschap je credibility verhogen in de ogen van klanten, leveranciers en banken.

Bedenk dat de beslissing niet zwart-wit is. Je persoonlijke situatie speelt altijd mee. Vaak is de combinatie van factoren – een stijgende winst, hoge belastingdruk én de wens voor betere bescherming – de trigger om effectief de overstap te maken.

Lagere fiscale drempel voor bijberoepers

Voor zelfstandigen in bijberoep (mensen die naast hun loonjob een zaak als zelfstandige hebben) willen we dit nog eens benadrukken: de fiscale drempel om een vennootschap op te richten ligt doorgaans lager. Je betaalt als bijberoeper immers onmiddellijk de hoogste tarieven op je extra inkomen, aangezien je loon uit je hoofdberoep al de lagere schijven van de personenbelasting opvult. Zoals eerder aangehaald, kan de belastingdruk op je zelfstandige bijverdienste oplopen tot ~60%.

Het gevolg is dat zelfs bij relatief bescheiden bijkomsten een vennootschap fiscaal interessant kan zijn. Heb je bijvoorbeeld €15.000 à €20.000 netto opbrengst uit je bijzaak, dan ga je als eenmanszaak daarvan minder dan de helft overhouden na belasting. Via een vennootschap kan je dat aanzienlijk optrekken, door het tarief te verlagen naar 20-25% en eventueel de uitkering te timen wanneer je een gunstiger belastingstarief geniet. Bijberoepers doen er dus goed aan al vroeg te kijken of de vennootschap loont – vaak vroeger dan een zelfstandige in hoofdberoep met vergelijkbare winst, simpelweg omdat de marginale belastingdruk voor hen hoger is.

Terzijde: Start je sowieso met twee of meer personen een bijberoep, dan kan ook een VOF of CommV interessant zijn. Daarmee verdeel je de inkomsten onder de vennoten, zodat ieder afzonderlijk minder progressieve belasting betaalt. Zo’n vennootschap onder firma biedt echter geen beperkte aansprakelijkheid. Veel bijberoepers die samen starten, kiezen daarom voor een CommV waarbij ten minste één stille vennoot beperkt aansprakelijk is.

Vennootschap oprichten: tarieven en ondersteuning

Overtuigd dat een vennootschap de juiste keuze is? Dan volgt de praktische stap: de oprichting. Een vennootschap oprichten is wat formeler dan starten als eenmanszaak – er komt bijvoorbeeld een notaris aan te pas voor de oprichtingsakte bij een BV, en er zijn verplichte registraties – maar met de juiste begeleiding is dit vlot te regelen.

Bij Ondernemingoprichten.be kies je voor een all-in service aan scherpe tarieven, inclusief alle verplichte stappen en persoonlijke begeleiding van start tot finish. Ter illustratie van de tarieven (excl. btw):

• BV oprichten: vanaf €799 – dit omvat alle verplichte kosten zoals notariskosten (akte + publicatie in Staatsblad), de inschrijving van je vestigingseenheid in de KBO, UBO-registratie, btw-activatie en natuurlijk begeleiding bij het opstellen van statuten, financieel plan en loonoptimalisatie. Met dit pakket heb je in wezen voor een vaste prijs je BV volledig en correct opgericht, zonder verrassingen achteraf.
• VOF of CommV oprichten: vanaf €875 voor VOF en vanaf €875 voor Commv – ook hier betreft het een all-in prijs inclusief akte, publicatie, KBO-inschrijving, UBO-registratie en persoonlijke begeleiding. Een VOF (Vennootschap Onder Firma) en CommV (Commanditaire Vennootschap) zijn vennootschappen die enkel gekozen worden voor activiteiten met een zeer beperkt risico. Ondernemingoprichten.be zorgt voor de volledige begeleiding bij het oprichten van deze vennootschapsvormen, zodat je snel en zorgeloos van start kunt gaan.

Bovenstaande prijzen zijn exclusief btw en gelden voor de basisoprichting. Bij Ondernemingoprichten.be wordt je dossier van A tot Z opgevolgd door experten in juridische en fiscale optimalisatie. Dat betekent dat er samen met jou gekeken wordt naar de beste invulling van je vennootschap (aandelenverdeling, inbreng, bestuurders, etc.) én hoe je vanaf dag één je fiscale voordelen optimaal benut. Zo ben je zeker dat je nieuwe vennootschap niet alleen juridisch klopt, maar ook meteen fiscaal voordelig werkt.

Tip: De oprichting van een vennootschap kan vaak snel – bij Ondernemingoprichten.be is je dossier meestal binnen enkele werkdagen rond, zodra alle info compleet is. Je hoeft zelf niet telkens naar de notaris, ondernemingsloketten of overheid te lopen; de meeste zaken kunnen digitaal of via volmacht geregeld worden, zodat de opstart voor jou als starter heel laagdrempelig blijft.

Conclusie – Is een vennootschap de betere keuze voor jou?

Voor veel startende ondernemers blijkt een vennootschap op termijn de betere keuze te zijn, zodra de omstandigheden juist zijn. Als jouw eenmanszaak steeds meer winst maakt en je voelt de belastingdruk toenemen, of als je je persoonlijke risico’s wilt beperken, dan is het absoluut de moeite waard om de overstap te overwegen. Dankzij de fiscale voordelen (lagere tarieven, meer optimalisatie mogelijkheden) hou je netto meer over van je harde werk, en de juridische bescherming geeft gemoedsrust dat je privévermogen veilig blijft.

Natuurlijk is iedere situatie uniek. Wanneer precies de omslag naar een vennootschap loont, verschilt van ondernemer tot ondernemer. Belangrijk is om tijdig stil te staan bij de groei van je zaak: betaal je  steeds meer belastingen zonder dat je zelf meer overhoudt? Loop je privé een groter risico door je zakelijke activiteiten? Zo ja, informeer je dan over de verschillende vennootschapsvormen.

Deze gids heeft de belangrijkste redenen en momenten opgesomd. Nu is het aan jou om de afweging te maken. Heb je vragen of wil je persoonlijk advies? De experts van Ondernemingoprichten.be staan voor je klaar. Met jarenlange ervaring in het begeleiden van starters kunnen zij snel inschatten wat voor jou het meest voordelig is.

Neem gerust contact op met Ondernemingoprichten.be voor een vrijblijvend gesprek. We bekijken samen jouw situatie en regelen indien gewenst vlot de volledige oprichting van je vennootschap aan een transparant tarief. Zo kan jij je focussen op wat je het liefste doet – ondernemen – terwijl wij ervoor zorgen dat jouw ondernemingsvorm fiscaal en juridisch op punt staat. Ga voor groei, ga voor zekerheid… kortom, zet de stap naar een vennootschap en geef je zaak alle kansen op succes!

‍